Arpacık, halk arasında itdirseği denilen göz kapağını etkileyen enfeksiyonlar nedeniyle göz kapağı çevresindeki meibomian bezlerinde meydana gelen tıkanmayla oluşan iltihaplı oluşumlardır. Bunlara tıp alanında hordoleum denir. Meibomian bezleri, göz kapaklarında alt ve üstte yer alan ve göz kurumasına engel olan bezlerdir. Bunlar alt göz kapağında 8 adet, üst göz kapağında ise 12 adettir. Bu bezlerdeki enfeksiyon nedeniyle, bölgede içi irinle dolu olan ağrılı şişlikler oluşur. Bu oluşumların bazıları kendiliğinden iyileşse de bazılarına dışarıdan müdahale gerekebilir.

Göz kapağı çevresinde oluşan arpacık sebepleri arasında vitamin eksikliği ve astigmat gelmektedir. Vücutta özellikle A vitamini eksikliğinin olması, göz kapaklarındaki iltihaplı oluşumlara neden olur. Cilt yapısı kuru olanların ve egzamaya yatkınlığı olan kişilerin de arpacık oluşumuna daha yatkın olduğu bilinmektedir. Çünkü bu durumda ciltte kepek ve pullanma arttığından, iltihap yaygın olarak görülür.

Göz kapağının dışında meydana gelen iltihaplı oluşumların hem teşhisi kolay olmakta hem de tedavisi daha kolay yapılmaktadır. Fakat göz kapağı içinde meydana gelen şişliklerin teşhisi kolay olmadığı gibi, tedavisi de daha zor olur. İçte çıkan arpacığa tanı koymak için, göz kapağının dışarıya doğru çevrilmesi gerekir. Bu durumdaki kişilerde iltihaplı oluşum nedeniyle ışığa hassasiyet artmakta, göz sulanmasıyla birlikte ağrı ve yanma hissi olmaktadır.

Gözlerinde ve göz kapaklarında arpacık sorunu yaşayan kişiler, bu bölgeye sıcak suyla ıslattıkları pamukla pansuman yapmalı ve iltihaplı oluşumun patlamasına yardımcı olmalıdır. Bu uygulamayı gün içinde 3-4 defa yapmaları uygundur. Bu şekilde hem bölgedeki kan dolaşımı hızlanacak hem de yağ bezlerinin ağızları temizlenecektir. Bu iltihabın dağılmasına engel olacaktır. Bu nedenle arpacık sorunu bulunan kişilerin bunu ihmal etmemesi tavsiye edilir.

Arpacık erken dönemde teşhis edilirse, haricen kullanılacak antibiyotikli merhem ve damlalar 2-3 gün içinde faydasını gösterecektir. Bu süreçte arpacığın sıkılmaması, gözlerin ovuşturulmaması gerekir. Bu iltihabın çevreye yayılmasına neden olabilir. Bu önlemlere rağmen bir haftanın içinde geçmeyen ve iyileşme göstermeyen arpacıklar için, mutlaka doktora gidilmelidir. Özellikle göz kapağı tamamen şişmiş ve kızarık görünümdeyse, kıl kökünde iltihap bulunuyorsa ihmal edilmemelidir.

Bu rahatsızlığın tedavisinde arpacık oluşumu önlenmeye çalışılır. Kişilerin vücut direncini arttırmaları bunların önlenmesinde faydalı olacaktır. Arpacık mikrobik kökenli olduğundan, yeniden oluşması mümkündür. Bu nedenle bağışıklık sistemi güçlendirilmeli, uyku düzenine dikkat edilmeli, güneşte fazla kalınmamalı ve temizliği yeterince sağlanmamış ortamlarda bulunmamaya özen gösterilmelidir. Arpacığın sıkça tekrarlaması halinde yani kronikleşmesi durumunda ilaç tedavisi bile fayda etmez. Bu durumda cerrahi müdahale yapılarak, iltihabın akıtılması gerekir. Bu sorun genetik bir rahatsızlık olmasa da aynı yerde yaşayan kişiler hijyene özen göstermelidir. Ortak kullanılan eşyalara dikkat etmeli, havlu, yastık gibi eşyaları ortak kullanmamalıdırlar.